Houtdorp voor aanpakkers

Deze week mocht ik werken op de Sociale Top. Na Zwolle en Eindhoven was het spektakel dit keer neergestreken in Utrecht.

In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, is de Sociale Top geen elitaire G7-achtige club met salontafels en achterkamers. Dit is meer een houtdorp voor aanpakkers.

Zevenhonderd maatschappelijk werkers, wijkagenten, mantelzorgers en vrijwilligers komen op een tof doe-feestje. De uitverkorenen krijgen hun uitnodiging niet omdat ze bobo zijn, maar omdat ze goed doen. Voor een te laag salaris. Of voor niks. Een fiks peloton gasten is, zoals dat heet, ervaringsdeskundige. Zij hebben een probleem of hebben vroeger een lastige tijd doorgemaakt en proberen nu anderen te helpen.

Er komen relatief veel types die zeggen waar het op staat. Hun bestaan als sociale held of heldin begon vaak vanuit een frustratie. [Even tussendoor: volgens mij is frustratie met afstand de beste drijfveer, als je de boosheid tenminste kunt omzetten in daden.] Deze mensen slijten hun dagen niet mopperend op Twitter. Nee, ze steken de handen uit de mouwen.

De uitnodiging alleen al maakt ze trots. De afzenders (alle gemeenten en de minister van binnenlandse zaken) laten weten: ‘Hey, we zien wel wat je doet. We waarderen het’. Dat is die minister geraden ook, want er is nogal wat “verantwoordelijkheid gedelegeerd aan de samenleving”. Dat is beleidsmakeriaans voor “we hebben enorm bezuinigd”.

Naar huiskamers, kroegen, voetbalstadions, hangplekken, overheidsgebouwen, ateliers, kerken en moskeeën.

De Sociale Top is een dankbaar evenement. Een trendsetter ook, want inmiddels zie je overal kopieën opduiken en dat is een goed teken. Na een plenaire aftrap op een bijzondere plek (dit keer pal onder de Dom) trekt iedereen de stad in. In kleine groepjes, naar tientallen plekken. Naar huiskamers, kroegen, voetbalstadions, hangplekken, overheidsgebouwen, ateliers, kerken en moskeeën. Wandelend, op de fiets of in een autobus. Onderweg ontstaan er vaak al leuke gesprekken. Maar met excuses aan Confucius: de reis is niet de bestemming. Op de tientallen locaties gebeurt ook nog eens van alles. De deelnemers buigen zich over dilemma’s van organisaties die wel wat hulp kunnen gebruiken en dragen gouden tips aan uit hun eigen wereld.

Nee, natuurlijk is niet alles rozengeur en maneschijn op zo’n dag. Criticasters betwijfelen of er wel wat gebeurt met al die ideeën. En het is een logistieke nachtmerrie. Dit jaar telde de top 54 locaties. Soms kom je hijgend aan bij een gespreksplek die op papier supertof lijkt, maar waar je toch belandt in een zaaltje met tl-lampen en een lullig systeemplafond. In Zwolle regende mijn camera stuk. In Eindhoven was het bitter koud. Tijd om te eten heb je niet.

Op andere congressen heb ik vaak het idee dat iedereen artikelen uit het tijdschrift Happinez voorleest.

Daar staat veel moois tegenover. Op de top zijn mensen aan banen geholpen, kleine ideeën groeiden wel degelijk uit tot grote verbeteringen. Ook fijn: hier wordt nog vrij normale taal gebezigd. Op andere congressen heb ik vaak het idee dat iedereen artikelen uit het tijdschrift Happinez voorleest. “Zonder verbinding tussen jouw innerlijke ik en jouw omgeving co-creëer je nooit een stukje awareness.” Zulk soort teksten. Op de Sociale Top doen ze dat ook, maar een stuk minder.

Mijn oude kameraden van M&H regelen de inhoudelijke productie en doen verslag. Dit jaar mocht ik een dagje komen filmen. Met liefde holde ik me het schompes om zo veel mogelijk locaties te bezoeken. In Utrecht bezocht ik 11 locaties op 1 fiets.

Ik had twee schone overhemden mee, die ik allebei heb gebruikt.